Zmiana ustawy to realizacja porozumienia zawartego z oświatową „Solidarnością" podczas kwietniowego strajku w szkołach. Nowe przepisy wprowadzają 9,6 proc. podwyżki wynagrodzeń od września 2019 r., min. 300 zł dodatku za wychowawstwo, 1000 zł dodatku socjalnego „na start" dla stażystów i skracają ścieżkę awansu zawodowego.

Zgodnie z nowelizacją podwyżka ma zostać wypłacona do 30 września 2019 r., z wyrównaniem od 1 września 2019 r.

Po podwyżce wynagrodzenie zasadnicze nauczyciela stażysty ma wynosić 2782 zł brutto, kontraktowego – 2862 zł, mianowanego – 3250 zł, a dyplomowanego – 3817 zł. Takie kwoty podano w uzasadnieniu do projektu ustawy; rozporządzenie w tej sprawie musi jeszcze wydać minister edukacji. Podwyżka wynagrodzenia zasadniczego będzie więc wynosiła od 244 zł do 334 zł.

W związku z koniecznością wdrożenia podwyżek w trakcie roku kalendarzowego, w Karcie nauczyciela pojawił się przepis przejściowy, który przewiduje, że w okresie od dnia 1 września 2019 r. do 31 grudnia 2019 r. średnie wynagrodzenie nauczycieli ustalone w sposób określony w art. 30 ust. 3 KN zwiększa się o 9,6 proc.

Średnie wynagrodzenie w grupie nauczycieli stażystów będzie musiało wynosić 3338 zł, kontraktowych – 3705 zł, mianowanych – 4806 zł, a dyplomowanych – 6141 zł.

Ze względu na te podwyżki publicznym niesamorządowym przedszkolom, innym formom wychowania przedszkolnego, szkołom i placówkom zagwarantowano zwiększenie dotacji wypłacanych z budżetów JST. JST mają dokonać aktualizacji kwot dotacji do 31 października 2019 r. Dodatkowe środki mają zostać przekazane w ramach dotacji najpóźniej w listopadzie i grudniu 2019 r.

Od września wszystkim nauczycielom stażystom odbywającym staż na stopień nauczyciela kontraktowego będzie przysługiwało nowe świadczenie – na start. Świadczenie w wysokości 1000 zł będzie wypłacane w okresie stażu – do dnia 30 września roku, w którym nauczyciel rozpoczął staż.

Wypłata świadczenia będzie zadaniem własnym samorządów. W związku z tym nowym zadaniem w Karcie nauczyciela zmieniony został przepis dotyczący gwarancji środków na zadania oświatowe w dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Gwarancjami zostało objęte również świadczenie na start dla nauczyciela stażysty.

Środki wypłacone na to świadczenie nie będą uwzględniane przy obliczaniu średnich wynagrodzeń.

Dodatek za wychowawstwo, którego wysokość do tej pory określały samorządy, nie będzie mógł być niższy niż 300 zł. Jednocześnie zapewniona została możliwość podwyższenia tego dodatku - organy prowadzące szkoły będą mogły podwyższać jego minimalną wysokość w drodze regulaminu wynagradzania. Czytaj: Na dodatek. Samorządy szykują się na podwyższenie dodatku za wychowawstwo

Nowe przepisy skracają ścieżkę awansu zawodowego i wracają do oceny pracy sprzed września 2018 r. z uwzględnieniem opinii rady rodziców. Nowelizacja m.in. znosi obligatoryjność dokonywania oceny pracy nauczycieli, rozdziela ocenę pracy od awansu zawodowego nauczycieli, likwiduje dodatek za wyróżniającą pracę dla nauczycieli dyplomowanych, skraca okresy pracy w szkole niezbędne do rozpoczęcia stażu na kolejny stopień awansu zawodowego – do 2 lat pracy przed rozpoczęciem stażu na stopień nauczyciela mianowanego oraz do 1 roku przed rozpoczęciem stażu na stopień nauczyciela dyplomowanego.

Mimo że korporacje samorządowe popierają podwyżki dla nauczycieli, nowelizacja była negatywnie przez nie opiniowana. Samorządowcy zwracali uwagę, że niejasne uzasadnienie poselskiego projektu ustawy może oznaczać, że ciężar finansowania nowych rozwiązań spadnie na budżety gmin i powiatów. Nastroje uspokajał premier, zapewniając, że "jak najwięcej środków" na podwyżki nauczycieli będzie pochodzić z budżetu państwa. W wyniku uzgodnień między resortem finansów i ministerstwem edukacji mają nastąpić odpowiednie przesunięcia w ustawie budżetowej.

Podpisana przez prezydenta nowelizacja wprowadza także zmiany w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Nowe przepisy zakładają, że przy podziale subwencji oświatowej między samorządy uwzględniana będzie ich sytuacja finansowa.