Wójtowie, burmistrzowie i prezydenci będą mogli kandydować na tę funkcję maksymalnie dwa razy - to jedna z najważniejszych propozycji, powracająca do zapowiedzi z początku tego roku. Nie będzie ograniczenia do jednej tury. Koniec za to z lokomotywami wyborczymi. Kto kandyduje na wójta, może się starać o mandat radnego tylko w tej samej gminie, nie będzie więc mógł być wpisany na listy np. do sejmiku. Mieszkańcy zyskają prawo inicjatywy uchwałodawczej a ich projekt będzie musiał być rozpatrzony nie później niż po 3 miesiącach.

Co jeszcze? Jeśli zapisy projektu zostaną przegłosowane, zmiany dotkną też Państwowej Komisji Wyborczej oraz zasad wyłaniania komisarzy wyborczych. PKW ma powoływać komisarzy wojewódzkich i osobno - powiatowych. Swą funkcję będą sprawowali przez pięć lat. Znikają też hipotetyczne możliwości zarządzenia wyborów dwudniowych a zamiast głosowania korespondencyjnego pozostaje głosowanie przez pełnomocnika.

Projekt PiS wprowadza też budżet obywatelski (w minimalnym wymiarze wymiarze 0,5 proc ubiegłorocznego budżetu) jako obowiązkowy w gminach - miastach na prawach powiatu. W samorządach powstać też mają obowiązkowe komisje rozpatrujące skargi i petycje mieszkańców. Indywidualni radni zyskaliby większe uprawnienia kontrolne wobec instytucji w swych samorządach, m.in. mogliby żądać informacji i materiałów, wstępu do pomieszczeń oraz wglądu do dokumentacji np. gminnych spółek prawa handlowego.

PiS chce też, by wybory do rad gmin odbywały się według ordynacji proporcjonalnej, co oznacza odejście od jednomandatowych okręgów wyborczych, w których wyłaniani byli dotąd radni (poza miastami na prawach powiatu). Proporcjonalne zasady wyłaniania radnych pozostaną w wyborach do sejmików województw i rad powiatów.W wyborach do rady gminy i sejmiku województwa w każdym okręgu wyborczym wybieranych ma być - zgodnie z projektem - od 3 do 7 radnych. Spadnie więc liczba radnych, bo obecnie wybiera się ich od 5 do 15. W jednym okręgu wybierać się będzie też maksymalnie 7 (zamiast obecnych 10) radnych rady powiatu.

Pojawić się ma wymóg nadawania przez internet transmisji wideo z głosowania w lokalu wyborczym. W komputerze, na tablecie lub komórce mielibyśmy więc oglądać wszystko co dzieje się tam począwszy od sprawdzenie urny i spisu wyborców aż po podpisanie przez komisję protokołu po zakończenia głosowania. Zapis tego, co się działo w lokalach będzie przechowywany co najmniej przez dwa lata. Karty do głosowania w każdego rodzaju wyborach będą książeczkowe.

Poza podwyższeniem liczby członków komisji koniecznie obecnych przy głosowaniu i liczeniu głosów, bardzo starannie też przeprowadzana będzie sama procedura liczenia głosów. Może to wydłużyć czas ale powinno pozwolić na uniknięcie wątpliwości a przede wszystkim - potencjalnych fałszerstw. Temu też ma służyć poszerzenie uprawnień mężów zaufania, którzy zyskają już prawo udziału we wszystkich czynnościach komisji wyborczej.