Nowa Ruda, Nowy Targ i Sucha Beskidzka to miasta, w których powietrze jest najbardziej zanieczyszczone - wynika z raportu przygotowanego przez Polski Alarm Smogowy. Eksperci zwracają też uwagę, że w niechlubnym rankingu przeważają małe i średnie miejscowości.

Raport Polskiego Alarmu Smogowego został przygotowany na podstawie danych za rok 2021, publikowanych przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska.

PAS co roku przedstawia ranking najbardziej smogowych miejscowości. Tym razem w trzech kategoriach – najwyższego stężenia pyłów PM10, najwyższego stężenia benzo(a)pirenu i liczby smogowych dni.

W przypadku najwyższego rocznego stężenia pyłów PM10 Sucha Beskidzka notuje 40 ug/m3. Takim pyłem mieszkańcy Suchej Beskidzkiej oddychają aż przez 93 dni w roku.

Taka ekspozycja zanieczyszczeń organizmu na trujące powietrze oznacza, że mieszkający w Suchej Beskidzkiej są 100- krotnie bardziej narażeni na choroby układu oddechowego, krwionośnego, nowotwory i alergie niż mieszkańcy miejscowości, że smog występuje tylko przez jeden tydzień w roku.

Ale to nie wszystko. Są jeszcze gorsze wnioski z raportu.

Najgorsze wskaźniki dotyczą toksycznego benzo(a)pirenu. W stosunku do polskiej normy przekroczenia średniorocznego stężenia tego rakotwórczego związku w Suchej Beskidzkiej wynoszą tutaj 800 procent, a w przypadku normy WHO aż 8000 procent.

Benzo(a)piren powoduje raka. Międzynarodowa agencja badań nad rakiem (IARC) już w 1987 roku określiła BaP jako główny ludzki kancerogen. Przeciętny okres między pierwszym kontaktem z tym silnym czynnikiem rakotwórczym 
a powstaniem zmian nowotworowych wynosi 15 lat.

W Polsce większość (ponad 80 proc.) benzo(a)pirenu w powietrzu pochodzi z gospodarstw domowych - z pieców, kotłów na węgiel, zwłaszcza tych przestarzałych, o niskim standardzie (potocznie nazywanych kopciuchami czy śmieciuchami). To prymitywne kotły, które nie spełniają żadnych, nawet minimalnych, standardów emisyjnych, a w których ląduje złej jakości paliwo, a niejednokrotnie odpady. W mniejszej ilości benzo(a)piren pochodzi ze spalin samochodowych czy dymu papierosowego. Warto wiedzieć, że benzo(a)piren i inne zanieczyszczenia powietrza są najgroźniejsze wtedy, kiedy zimą świeci słońce, jest mróz i nie wieje wiatr. Za dnia powietrze nagrzewa się, wieczorem unosi, a jego miejsce zajmuje zimne powietrze - to ono „trzyma" zanieczyszczenia blisko ziemi.

.

.